Triệu Quang Phục là con của Thái phó Triệu Túc, tù trưởng huyện Chu Diên. Ông cùng cha theo Lý Nam Đế khởi nghĩa chống lại sự cai trị tàn ác của Nhà Lương. Ông có công đánh đuổi quân Lương về nước và được giữ chức Tả Tướng quân nước Vạn Xuân.
Tháng 5 năm 545, quân Lương do Dương Phiêu và Trần Bá Tiên chỉ huy sang đánh nước Vạn Xuân. Lý Nam Đế thua trận phải rút lui về động Khuất Lão, sau đó ủy thác cho Triệu Quang Phục điều quân đi đánh Trần Bá Tiên của Nhà Lương.
Năm 547, Triệu Quang Phục lui về cố thủ ở đầm Dạ Trạch (huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên). Đầm này rộng lớn với cỏ cây và bụi rậm che kín một khoảnh đất ở giữa đầm. Chung quanh khoảnh đất là bùn lầy nên chỉ có thể dùng thuyền độc mộc nhỏ chống sào lướt trên mặt nước mới có thể vào được. Triệu Quang Phục lợi dụng địa thế hiểm trở đem hơn 2 vạn quân vào đóng ở trong đầm. Ông dùng chiến thuật du kích, ban ngày nghỉ ngơi, ban đêm dùng thuyền độc mộc xuất quân đánh doanh trại của quân Bá Tiên cướp lương thực và vũ khí. Do chiến thuật du kích này mà ông còn được gọi là Dạ Trạch Vương.
Sau khi nghe tin Lý Nam Đế mất ở động Khuất Lão năm 548, Triệu Quang Phục tự xưng là Triệu Việt Vương, vua kế tiếp của nước Vạn Xuân.
Năm 550, do có loạn Hầu Cảnh, Vua Nhà Lương cho gọi Trần Bá Tiên về nước. Ông ủy thác cho tỳ tướng là Dương Sàn ở lại. Triệu Việt Vương nhân cơ hội tung quân ra đánh. Dương Sàn chống cự không nổi bị tử trận. Quân Nhà Lương tan vỡ chạy về bắc.
Sau khi đuổi giặc về nước, Triệu Việt Vương ổn định triều chính và đóng đô ở thành Long Uyên.
Cùng thời ấy, anh của Lý Nam Đế là Lý Thiên Bảo, vốn đã bị Trần Bá Tiên đánh bại, chạy vào ở đất của người Di Lạo, xưng là Đào Lang Vương, lập nước gọi là nước Dã Năng. Năm 555, Đào Lang Vương mất ở nước Dã Năng, không có con nối dõi, quân chúng suy tôn người cháu là Lý Phật tử lên nối ngôi, thống lĩnh quân chúng.
Lý Phật Tử nhiều phen đem quân đánh Triệu Việt Vương đều thất bại nên xin hòa. Triệu Việt Vương nghĩ tình Lý Phật Tử là người nhà của Lý Nam Đế nên chia đôi đất nước cho trấn giữ ở mạn Tây. Năm 571, nhân cơ hội Triệu Việt Vương không đề phòng, Lý Phật Tử đem quân đánh úp. Bị đánh bất ngờ, Triệu Việt Vương không thể chống được nên bỏ chạy về phía nam. Ông cưỡi ngựa chạy đến cửa biển Đại Nha thì tới đường cùng. Ông đành phải nhảy xuống biển tự vẫn.
Triệu Việt Vương làm vua từ năm 548 đến năm 571. Ông có công kế nghiệp Lý Nam Đế đánh đuổi quân xâm lược Nhà Lương, giữ nền độc lập cho nước Vạn Xuân.