Toàn quốc kháng chiến. Ông Phạm Khắc Hoè, Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ, bị kẹt lại ở Hà Nội và bị Pháp bắt giam ở Hỏa Lò cùng một số trí thức khác. Sau đó, chúng đưa ông vào Sài Gòn, định mua chuộc dụ dỗ ra làm việc cho chúng. Nhưng trước thái độ cứng rắn của ông, Pháp lại đưa ông về Hà Nội. Chính phủ ta bố trí đưa ông lên Việt Bắc.
Ngày 4-9-1947, ông Hoè vào tiếp kiến Hồ Chủ tịch. Sau khi làm việc, ông được bố trí nghỉ lại nơi nhà Bác. Vừa mắc song màn, Bác bảo:
- Chúng ta ngồi ngắm trăng thu một chút đã.
Bác đưa thuốc lá mời. Ông Hoè từ chối:
- Thưa Bác, cháu không hút thuốc bao giờ.
- Thế là tốt. Vậy thì trong khi mình hút thuốc, chú sẽ ngâm thơ. Gió mát, trăng thanh, trời xanh, rừng lặng… cảnh nên thơ lắm chứ. Có cao hứng thì tức cảnh ngay một bài, nếu không thì đọc một bài cũ cũng được.
Ông Hoè xin đọc bài thơ vừa làm trên đường lên chiến khu, lấy đề “Đường tự do”. Nghe xong, Bác nói:
- Khá đấy, ý tốt, nhưng lời thì hai câu thứ năm, thứ sáu hơi gò. (Hai câu này là: “Gió đền hùng thổi căng lồng ngực. Mắt Bác Hồ soi sáng cõi lòng”). Khi bị kẹt trong vùng địch, chú có làm thơ không?
- Dạ, thưa Bác có cháu xin đọc bài “Câu cá gỗ”:
“Hoả Lò Tây đến rước ông ra,
Hỏi dẫn đi đâu, chẳng biết mà.
Cất cánh Gia Lâm trời đất cũ,
Đặt chân Sơn Nhất nước non nhà.
Vai tù muốn đổi ra vai tướng,
Chước quỷ không thành lại chước ma.
Ba tháng công toi câu cá gỗ,
Hồ Gươm Tây lại thả ông ra”.
Ông Hoè vừa dứt lời, Bác Hồ cười, bảo:
- Mình thích bài này hơn bài trước nhiều, nhưng phải sửa một chữ.
Ông Hoè xin Bác sửa cho, Bác bảo cứ nghĩ đi đã. Đêm ấy, ông nghĩ mãi không ra. Sáng hôm sau, Bác hỏi, ông thưa là mình không biết nên sửa chữ gì, xin Bác dạy cho. Bác cười, bảo:
- Câu cuối cùng phải thay chữ “ông” bằng chữ “tau” (ngôn ngữ xứ Nghệ) thì mới đúng là cá gỗ!
Bác lại cười - ông Hoè cũng cười.