Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh là một trong những người đầu tiên nghiên cứu về giai cấp công nhân và truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào phong trào công nhân. Trong thời gian đồng chí Nguyễn Đức Cảnh theo học ở trường Thành chung, Nam Định, công nhân các nhà máy sợi, máy tơ, máy rượu ở thành phố Nam Định đấu tranh đ̣i tăng lương, giảm giờ làm, chống đánh đập, chống cúp phạt đă giúp đồng chí bước đầu hiểu về giai cấp công nhân, về tinh thần đoàn kết đấu tranh của họ. Những nhận thức đó thêm sâu sắc khi đồng chí làm công nhân sắp chữ ở nhà in Lê Văn Tân. Đó là những nhận thức quan trọng, những đồng cảm chia sẻ đă gắn bó Nguyễn Đức Cảnh với giai cấp công nhân, với sự nghiệp vận động công nhân trong suốt cả cuộc đời hoạt động cách mạng.
Năm 1929, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh cùng đồng chí Ngô Gia Tự nghiên cứu phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân sau đại chiến thế giới lần thứ nhất để rút ra những bài học bổ ích. Đồng chí đặc biệt chú ư nghiên cứu, tổng kết công tác vận động công nhân. Sau mỗi cuộc đấu tranh, dù thắng lợi hay thất bại, đồng chí thường cùng các lănh đạo khác rút kinh nghiệm rồi phổ biến cho công nhân để nâng cao tŕnh độ giác ngộ cho họ. Đồng chí c̣n cung cấp những kinh nghiệm đấu tranh của giai cấp công nhân quốc tế, nhất là của phong trào công nhân Trung Quốc và công nhân Pháp, giúp cho công nhân Việt Nam có thêm thông tin, kiến thức về phương pháp tổ chức và vận dụng các h́nh thức đấu tranh từ thấp đến cao, thích hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh. Tập ”Công nhân vận động” mà đồng chí Nguyễn Đức Cảnh viết trong xà lim án chém để lại cho Đảng và giai cấp công nhân Việt Nam một tài sản quư báu và thể hiện t́nh cảm sâu sắc của đồng chí với giai cấp công nhân Việt Nam.
Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh khởi động phong trào vô sản hóa, tham gia vô sản hoá, tổ chức vô sản hoá. Cuối năm 1928, phong trào cách mạng do Hội Việt Nam thanh niên cách mạng lănh đạo đă phát triển khá mạnh ở Bắc kỳ. Tuy nhiên ở các hầm mỏ số công nhân tham gia c̣n ít, phong trào công nhân chưa mạnh. Số đông hội viên “Thanh niên” là tiểu tư sản trí thức, học sinh, sinh viên, giáo viên. Họ không thể truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào giai cấp công nhân nếu không tự cải tạo trong lao động công nghiệp. Trước đ̣i hỏi của t́nh h́nh, đồng thời để đẩy mạnh hơn nữa sự phát triển của phong trào cách mạng, Hội nghị Kỳ bộ Hội Việt Nam thanh niên cách mạng Bắc kỳ họp ngày 28/9/1928 đă quyết định đưa cán bộ đi “vô sản hóa”. Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh và đồng chí Ngô Gia Tự là một trong những người đầu tiên đề xuất chủ trương này.
Thực hiện chủ trương trên, nhiều hội viên "Thanh niên" xuất thân từ trí thức, học sinh và cả những người vốn đă từng làm thợ, lúc này đều được cử vào các nhà máy, xưởng thợ để tự rèn luyện, ḥa ḿnh vào công nhân, tuyên truyền giác ngộ lư tưởng cách mạng, vận động tổ chức công nhân đấu tranh. Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh nêu tấm gương về tự rèn luyện, trực tiếp vào làm thợ quai búa ở xưởng cơ khí Carông, sau đó làm phu khuân vác ở bến cảng Hải Pḥng.
Chủ trương “vô sản hóa” là một biện pháp sàng lọc, thử thách có hiệu quả đối với các hội viên ”Thanh niên”. Nhiều cán bộ đă trưởng thành và trở thành hạt nhân lănh đạo phong trào đấu tranh của quần chúng, kết quả đó có công sức đóng góp của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh. Với tư cách là Ủy viên Ban Chấp hành kỳ bộ Bắc kỳ và là Bí thư Tỉnh bộ "Thanh niên" Hải Pḥng, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đă cử nhiều cán bộ, hội viên "Thanh niên" đến " vô sản hóa" ở khu mỏ. Một trong những người đó là đồng chí Nguyễn Văn Cừ (sau này là Tổng Bí thư của Đảng thời kỳ 1938-1940). Do có nhiều hội viên "Thanh niên" đến "vô sản hóa" ở khu mỏ nên chỉ sau một thời gian, những người công nhân ưu tú ở đây đă tiếp thu được chủ nghĩa Mác-Lênin, giác ngộ được vai tṛ, sứ mệnh lịch sử của giai cấp ḿnh. Công tác tổ chức, xây dựng lực lượng được đẩy mạnh. Phong trào đấu tranh của công nhân mỏ đă có bước chuyển biến mạnh về chất.
"Vô sản hóa" là một chủ trương đúng đắn đáp ứng được yêu cầu thực tiễn của cách mạng Việt Nam. Qua đó, những người cộng sản Việt Nam đầu tiên, trong đó có đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đă sử dụng phương pháp thích hợp đưa chủ nghĩa Mác-Lênin vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước, kết hợp việc tuyên truyền nguyên lư chủ nghĩa Mác-Lênin với công tác cổ động chính trị ; thông qua đội ngũ trí thức cộng sản đưa chủ nghĩa Mác-Lênin vào công nhân, nông dân, trí thức; đưa người trí thức cộng sản ḥa ḿnh vào phong trào quần chúng; kết hợp phát triển tổ chức quần chúng yêu nước rộng răi với xây dựng hạt nhân cộng sản.
Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đă gây dựng những cơ sở công hội đỏ đầu tiên và tham gia sáng lập Tổng Công hội đỏ Bắc kỳ. Ở Hải Pḥng năm 1927, trong công nhân mới chỉ bí mật phát triển các tổ chức: Ái hữu, Tương tế, Đồng hương, Kiếm việc làm...Trên cơ sở những tổ chức này, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đă xây dựng được một số cơ sở "Công hội đỏ" và trực tiếp lănh đạo công nhân đấu tranh. Do hoạt động có tổ chức, phong trào công nhân bắt đầu trỗi dậy.
Từ cuối năm 1929, phong trào đấu tranh của công nhân lên cao, đặc biệt ở các nhà máy, khu mỏ. Nhiều nơi phong trào đấu tranh của công nhân đă liên kết được với nhau trong toàn thành phố, hoặc trong phạm vi cả một vùng. Trước đ̣i hỏi của phong trào công nhân, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh được Trung ương lâm thời giao cho phụ trách công tác vận động công nhân.
Ngày 28 tháng 7 năm 1929, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh triệu tập Đại hội đại biểu công nhân các tỉnh ở Bắc kỳ tại số 15 Hàng Nón (Hà Nội). Đại hội đă quyết định thành lập Tổng Công hội đỏ Bắc kỳ, xuất bản báo “Lao động” và tạp chí “Công hội đỏ” làm cơ quan tuyên truyền của Công hội. Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh làm Hội trưởng lâm thời, trực tiếp phụ trách cả báo và tạp chí. Đồng chí đă viết nhiều bài báo đăng trên báo “Lao động” và tạp chí “Công hội đỏ” để tuyên truyền giáo dục công nhân, hướng dẫn công nhân đấu tranh theo đường lối và phương pháp của Đảng. Trong thời gian đi "vô sản hóa", đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đă viết tập tài liệu "Tổ chức Công hội như thế nào", giúp các hội viên công hội nắm được phương pháp, h́nh thức và nội dung để phát triển tổ chức.
Sau Hội nghị thành lập Công hội đỏ Bắc kỳ, tháng 8 năm 1929, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đă chủ tŕ Hội nghị đại biểu Tổng công hội Hải Pḥng để bầu Ban Chấp hành, thống nhất sự lănh đạo tổ chức Công hội đỏ toàn thành phố.
Đầu tháng 12 năm 1929, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh triệu tập Hội nghị Tổng Công hội đỏ Bắc kỳ tại một làng gần Quốc Tử Giám (Hà Nội). Hội nghị quyết định việc thống nhất các Tổng Công hội địa phương lên xứ và bầu Ban Chấp hành chính thức. Tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đă đề cử đồng chí Trần Văn Lan, thợ nguội nhà máy sợi Nam Định làm Hội trưởng, đồng thời lựa chọn một số đồng chí khác là công nhân tham gia Ban Chấp hành Công hội đỏ Bắc kỳ.