“Chơi cùng trẻ” là một phương pháp dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiệu quả
Liệu pháp chơi cùng trẻ đơn giản chỉ là dành thời gian tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí mà con yêu thích để qua đó gắn kết tình cảm giữa cha mẹ - con cái, đồng thời cải thiện những kỹ năng xã hội mà trẻ yếu kém.
Đây là vấn đề được nhắc đến nhiều trong giáo dục hành vi cho trẻ tăng động. Nhờ sự thể hiện bản thân thông qua các trò chơi, cha mẹ sẽ định hướng được hành vi, cảm xúc của trẻ, giúp trẻ học cách kết nối với mọi người xung quanh.
Chơi cùng trẻ là phương pháp dạy trẻ tăng động giảm chú ý tốt nhất
Các nguyên tắc cơ bản khi “chơi cùng trẻ”
Cha mẹ cần nắm bắt được những nguyên tắc cơ bản sau để có thể tận dụng khoảng thời gian chơi cùng con và giúp con cải thiện hành vi tốt nhất:
- Hạn chế nói với trẻ các từ như: “không được”, “đừng làm điều đó” “cha/mẹ cấm con làm việc đó”: Bởi điều này sẽ làm trẻ bị lo lắng, căng thẳng và khiến các triệu chứng tăng động giảm chú ý thêm trầm trọng.
- Thực hiện các trò chơi theo cách của con: Trẻ thường khó tuân thủ theo quy tắc của các trò chơi, dễ bị mất kiểm soát và bỏ dở giữa chừng. Tuy nhiên cha mẹ cần chấp nhận điều này và không nên thể hiện thái độ khó chịu với trẻ, hãy để con chơi một cách tự do.
Hướng dẫn thực hiện phương pháp dạy trẻ tăng động giảm chú ý bằng các trò chơi
Trẻ 3 – 6 tuổi
Đối với trẻ ở độ tuổi này, trò chơi “giả tưởng”, “đóng vai diễn xuất” được đánh giá cao, giúp trẻ có thêm trải nghiệm, cảm xúc mới trong một bối cảnh an toàn. Từ đó học được cách đưa ra hướng xử lý cho mọi vấn đề và xem xét hậu quả trước khi hành động. Khi chơi cùng con, cha mẹ cần lưu ý:
- Đặt giới hạn thời gian: Lập kế hoạch mỗi ngày chơi 1 lần khoảng 10 phút bởi thời gian càng dài, trẻ càng có nguy cơ mất tập trung và bỏ cuộc.
- Đồ chơi của con: Bạn có thể chọn cho trẻ những con thú nhồi bông, hay các nhân vật anh hùng, quái thú, và tự vẽ nên một câu chuyện thật thú vị về những nhân vật này. Sau đó cho con đóng vai thành một nhân vật trong câu chuyện. Bạn có thể dựa trên những câu truyện cổ tích, hay nội dung của một bộ phim để trẻ được thỏa thích sáng tạo
- Nhắc nhở để con bắt đầu câu chuyện: Bạn có thể gợi mở câu chuyện cho con bằng các mẫu câu như “ Ngày xửa, ngày xưa”, “Ở một Vương quốc xinh đẹp” hay “Trong 1 khu rừng nọ…”, sau đó để con tự sáng tạo và diễn tả câu chuyện của riêng mình. Bạn có thể trở thành một trong những nhân vật giả tưởng và tương tác với các nhân vật của con.
- Khuyến khích trẻ đưa ra các cách để giải quyết vấn đề trong câu chuyện: Bạn nên đặt ra những câu hỏi giúp trẻ dự đoán kết quả câu chuyện một cách logic.
- Chuyển hướng câu chuyện khi cần thiết: Mỗi khi trẻ có vẻ chán nản và sắp bỏ cuộc, bạn nên gợi ý để trẻ tiếp tục với câu chuyện. Ví dụ như: “Mẹ thực sự quan tâm tời câu chuyện về chú ngựa đó. Con hãy cho mẹ biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo nào”
- Biết cách giúp trẻ ngắt câu chuyện: Nếu quá 10 phút mà con vẫn chưa kết thúc những tưởng tưởng của mình, bạn nên chủ động nhắc trẻ dừng câu chuyện bằng cách nói những điều như “Ôi, trời đang tối dần, đã đến lúc chuẩn bị đi ngủ” hoặc “Mẹ của cậu bé đang chờ cậu bé về ăn tối, cậu bé nên về thôi”. Và dành 1 phút nữa để con hoàn thành câu chuyện, cất đồ chơi đi.
Sau một vài tháng, bạn sẽ dần nhận thấy những cải thiện trong các kỹ năng xử lý công việc của trẻ. Lúc này bạn có thể đẩy mạnh những thách thức dần bằng cách tạo ra các chủ đề ngày càng phức tạp hơn, thậm chí có thể mở rộng địa điểm của trò chơi từ trong nhà ra ngoài sân, ban công.
Trẻ 6 – 12 tuổi
Trong giai đoạn này, trẻ bắt đầu đi học và gặp nhiều rắc rối hơn, trẻ cần học cách tương tác với bạn bè khi chơi, nhẫn nại chờ đợi tới lượt mình, chơi theo những quy tắc được định sẵn và biết cách kiểm soát cảm xúc khi bản thân là người thất bại. Giai đoạn này thực sự quan trọng với trẻ tăng động giảm chú ý bởi nếu không kịp thích ứng, con sẽ bị thua kém bạn bè cùng trang lứa và dần bị xa lánh.
Với độ tuổi này, con thường gặp khó khăn trong các nhiệm vụ, trò chơi mang tính tập thể. Lúc này cha mẹ có thể giúp đỡ trẻ bằng cách trở thành một người đồng đội cùng con tham gia các môn thể thao, hoạt động ngoài trời.
Một số trò chơi thích hợp với độ tuổi này đó là:
Trờ chơi xếp hình, chơi lego, rubik: Đây là các trò chơi khá phổ biến và hữu ích với trẻ tăng động giảm chú ý. Qua trò chơi này trẻ sẽ học cách kiên nhẫn và tư duy logic.
Trò chơi lego, rubik giúp trẻ tăng động giảm chú ý tư duy logic và học cách kiên nhẫn tốt hơn
Trò chơi câu cá: Đầu tiên bạn nên khuyến khích con học cách câu cá, sau đó từng bước đưa ra những yêu cầu với mức độ tăng dần như: Thi xem ai là người câu được 4 con cá đầu tiên? Thi xem ai câu được nhiều cá hơn trong 10 phút? Trò chơi nay sẽ rèn luyện sự kiên trì, nhẫn nại của trẻ.
Trò chơi câu cá giúp trẻ tăng động rèn luyện sự kiên trì
Trò chơi tìm hình giống nhau: Bạn có thể thi cùng con xem ai là người lật được nhiều hình giống nhau nhanh nhất. Nên nhớ nếu trẻ ít tập trung, hãy đặt những thẻ hình trùng khớp gần nhau hơn. Khi trẻ đã quen, có thể tăng dần thách thức bằng cách phân tán các thẻ trùng khớp xa nhau hơn nhằm buộc con phải ghi nhớ tốt hơn.
Trò chơi tìm hình giống nhau giúp trẻ tăng động giảm chú ý ghi nhớ tốt hơn
Cờ checker: Đây là trò chơi khá đơn giản nhưng đòi hỏi một chút chiến lược khi chơi. Do đó trò chơi này giúp trẻ học cách suy nghĩ trước những hậu quả có thể xảy ra và giải quyết vấn đề. Bạn có thể dần nâng độ khó của trò chơi bằng các yêu cầu như: “Thi xem ai là người ăn của đối phương 10 viên cờ trước”, “Thi xem ai là người thắng cuộc trong 10 phút”…
Cờ checker giúp trẻ tăng động giảm chú ý học cách giải quyết vấn đề
Trò truy tìm kho báu, cờ cá ngựa: Mỗi bước đi trong trò chơi đều không thể đoán trước vì nó phụ thuộc vào việc trẻ tung xúc xắc. Điều này sẽ giúp trẻ học cách thích ứng nhanh với mọi hoàn cảnh đồng thời rèn luyện được kỹ năng tổ chức và ưu tiên. Trò chơi này có thể chơi cùng nhiều người, bạn có thể mời bạn bè của trẻ đến chơi cùng và đưa ra nhiều thử thách như: “Ai là người tìm ra kho báu đầu tiên sẽ được thưởng một món quà” hay “Ai là người đá được ngựa của đối thủ đầu tiên sẽ có thêm 1 lượt chơi”.
Trẻ tăng động giảm chú ý học cách thích ứng nhanh với hoàn cảnh qua trò chơi đi tìm kho báu
Ắt hẳn con trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn khi phải chờ đợi đến lượt mình trong các trò chơi, và dễ dàng nổi nóng khi mình là người thua cuộc, lúc này bạn cần là người định hướng, dạy trẻ cách kiềm chế cảm xúc, trấn an trẻ để trẻ có thể giữ bình tĩnh và kiên trì không bỏ dở giữa chừng.