Đọc vào câu “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” chắc hẳn ai cũng hiểu được ý nghĩa ban đầu của nó. “Quả” được xem là thứ quý giá và thơm ngon nhất của cây. Để có được nó, người nông dân, tức là “kẻ trồng cây” phải mất khá nhiều thời gian để tưới tiêu cũng như bỏ công ngày đêm chăm sóc cho cây. Chính vì thế, khi ăn một “quả” thơm ngon nào đó, bạn chớ vội quên công lao của “kẻ trồng cây” đã nhọc công chăm sóc.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây - Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng (Nguồn: Internet)
Tuy nhiên, ý nghĩa của câu tục ngữ “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” không dừng lại ở nó. Nghĩa sâu xa hơn mà ông bà ta muốn gửi gắm đến con cháu sau này chính là lòng biết ơn. Tức là khi đang hưởng thụ một thành quả tốt đẹp, bạn nên biết ơn người đã tạo ra thành quả đó, bởi thành quả mà chúng ta đang hưởng thụ không phải tự nhiên mà có. Nó là cả một quá trình lao động, sáng tạo, đổ mồ hôi, nước mắt, kể cả xương máu của biết bao lớp người, qua biết bao thế hệ. Có bao giờ bạn tự hỏi: Vì sao bạn có được cuộc sống và công việc ổn định như ngày hôm nay? Thực tế, đó không chỉ là công sức ngày đêm học tập, nghiên cứu của bạn mà nó là cả công lao nuôi dưỡng, chăm sóc và dạy dỗ của ông bà, cha mẹ và thầy cô giáo của bạn.
Áp dụng vào thực tế, có rất nhiều cách để bạn hiểu được ý nghĩa câu xa của câu tục ngữ “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Đó có thể là các trường hợp:
- Ăn một bát cơm vừa trắng, vừa thơm lại vừa dẻo thì bạn nên biết ơn công lao của người nông dân đã ngày đêm “bán mặt cho đất – bán lưng cho trời” để có được bát cơm ấy. Biết được điều đó, bạn sẽ hiểu vì sao mọi người hay nhắc nhau rằng “ăn cơm mà bỏ thừa là tội đấy!”.
- Mỗi buổi sáng đi học hay đi làm, bạn chạy xe bon bon trên con đường sạch đẹp thì đừng quên công sức của những cô, chú vệ sinh đường phố đã thức đêm quét dọn đường trong lúc bạn còn đang say giấc. Hiểu được điều này, bạn sẽ có ý thức hơn trong việc bảo vệ đường phố sạch đẹp để công việc của những nhân viên vệ sinh đường phố đỡ vất vả hơn phần nào.
- Hay thậm chí bạn thưởng thức một bản nhạc, một bộ phim thì cũng đừng quên công sức của người nhạc sĩ, ca sĩ hay cả một ekip đoàn phim đã vất vả tạo ra “đứa con tinh thần” ấy để bạn được thư giãn sau một ngày làm việc vất vả.
Nhìn chung, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” hay đạo lý “uống nước nhớ nguồn” là lời khuyên đầy ý nghĩa về lòng biết ơn mà ông bà đã truyền lại cho chúng ta. Đó là những nét đẹp văn hóa của dân tộc mà thế hệ con cháu chúng ta dù sống trong hoàn cảnh nào cũng đều phải luôn ghi nhớ.
Ngày nay, để luôn giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp đó, nhà nước ta vẫn luôn tổ chức các ngày lễ, hội để nhớ đến công ơn của các vua Hùng đã có công dựng nước hay tổ chức viếng thăm bia, đài tưởng niệm của các chiến sĩ, bộ đội đã hy sinh bản thân mình để có được độc lập như ngày hôm nay. Để đáp lại công lao ấy, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ hãy luôn không ngừng học tập, lao động và sáng tạo để góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh và văn minh hơn, đặc biệt là xứng tầm với bạn bè các nước trên thế giới.