Quà tặng của Bác
Một buổi sáng mùa thu năm 1950, Bác Hồ đi công tác, vừa qua vọng gác ATK (an toàn khu) thì gặp một cô bé. Cô vừa đi vừa ngắm nhìn cây cối, chim chóc. Thoáng thấy một cụ già một áo kaki vàng, khăn quàng bên vai, cô sững sờ giấy phút rồi hét lên:
- Bác, Bác Hồ!
Bác đi lần lại, hỏi:
- Cháu đi đâu mà sớm thế?
Cô gái nhanh nhẩu thưa:
- Thưa Bác, cháu bên chú Tô (bí danh của đồng chí Phạm Văn Đồng) sang đưa công văn ạ.
Bác lại hỏi:
- Cháu đi từ mấy giờ sáng mà đã đến đây sớm thế?
- Thưa Bác, tan sương là cháu đi ngay ạ.
Bác động viên:
- Giỏi lắm. Thế đi liên lạc có vui không?
- Dạ vui lắm.
- Thế bên ấy có ăn cơm độn không?
- Dạ có ạ, nhưng các anh thấy cháu là con gái nên dành cho ăn cơm…
Bác dặn:
- Trưa nay ở đây ăn cơm rồi hãy về.
Trưa hôm ấy, bữa cơm gạo đỏ, tôm rim, canh rau muống đựng trong ống bương nhưng cô gái ăn rất ngon lành.
Chúng tôi bảo cô:
- Rau muống Bác trồng đấy:
Ít lâu sau, cô liên lạc được chuyển sang Văn phòng của Phủ Chủ tịch. Chúng tôi gọi cô là cô Hiền, vì thật sự là cô hiền từ quá, mặc dù tên của cô là Đức – Hiền Đức. Cuối năm, cơ quan chọn một số thanh niên đi sang Trung Quốc học. Cô Hiền cũng có trong danh sách, nhưng ý không muốn đi.
Một hôm, Bác cho gọi Hiền. Bác hỏi:
- Cháu có muốn công tác tốt không?
- Có ạ.
- Có muốn phục vụ nhân dân được nhiều không?
- Có ạ.
- Thế thì phải đi học. Học tập để hiểu biết thêm, hiểu biết nhiều. Có hiểu biết nhiều mới phục vụ nhân dân được nhiều, được tốt.
Bác đưa cho cô Hiền hộp thuốc lá của Bác:
- Bác tặng cháu cái hộp này để đựng kim chỉ. Ngoài giờ học phải học thêu thùa, vá may. Con gái là phải biết làm các việc đó.
Bẵng đi mấy năm, ngày 12/6/1956, Bác đến thăm lớp đào tạo hướng dẫn viên trại hè tại trường Chu Văn An, Hà Nội. Trong câu chuyện Bác nói đại ý: “Trong giáo dục không những phải có tri thức, mà phải có đạo đức nữa. Có đức mà không có tài cũng như ông Bụt trong chùa, không giúp ai được gì”.
Nói xong chuyện, Bác bước xuống bục đến gần một cô giáo hỏi:
- Cháu Đức phải không?
Cô giáo, cô Hiền Đức liên lạc ngày nào òa lên khóc. Nhìn thấy em nhỏ trên tay Đức, Bác hỏi:
- Cháu được đầy năm chưa?
Cô giáo Đức trấn tĩnh lại, thưa:
- Dạ, được 3 tháng ạ.
Bác khen:
- Cháu bụ lắm. Chú ấy công tác ở đâu?
- Dạ, nhà cháu ở bộ đội ạ… Thưa Bác, nghe lời Bác cháu đi học sư phạm rồi về nước dạy học. Cái hộp Bác cho, cháu vẫn giữ ạ…
Bác hỏi:
- Thế bây giờ cô giáo thêu thùa, khâu vá đã giỏi chưa?
- Thưa Bác, cũng tàm tạm ạ.
Bác dặn:
- Đã là cô giáo thì phải dạy cho học trò biết nữa. Vừa dạy học vừa nuôi con được như thế này là giỏi. Nhưng phải cố gắng thêm.
- Dạ, cháu xin hứa.
Mấy ngày sau, đồng chí nhiếp ảnh trình Bác xem mấy tấm ảnh, trong đó có bức ảnh Bác đang vuốt má con cô Hiền Đức.
Bác bảo một đồng chí trong Văn phòng:
- Chú tìm nhà cháu Đức đưa tấm ảnh này tặng cô giáo.
Không rõ năm nay cô giáo Hiền Đức ở đâu? Có còn giữ được tấm ảnh quý ấy không? Và hai mẹ con đã đi một quãng đường như lời hứa với Bác thế nào?