Chuyện kể vào ngày 11/5/1952, Bác Hồ đến thăm và nói chuyện với học viên lớp chỉnh huấn đầu tiên của Trung ương, anh em quây quần xung quanh Bác, nghe Bác kể chuyện dặn dò. Cuối buổi Bác cầm một cái que nói:
- Các chú học đã giỏi, bây giờ Bác đố chữ này xem các chú có biết không nhé.
Anh em hưởng ứng: “Vâng ạ!”. Người nào biết tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Trung thì nhẩm lại kiến thức của mình. Người chỉ biết tiếng Việt thì băn khoăn: Có chữ gì khó mà không đọc được nhỉ?
Bác vẽ một vạch ngang trên mặt đất, rồi hỏi:
- Chữ gì nào?
Cả lớp hò lên:
- Thưa Bác chữ “nhất ạ”
Bác khen:
- Giỏi đấy.
Rồi Bác lại gạch một gạch nữa dưới chữ nhất. Chưa kịp hỏi anh em đã “ồn” lên:
- Chữ “nhị” ạ.
Bác động viên:
- Giỏi lắm.
Người gạch thêm một gạch nữa dưới hai gạch cũ.
- Chữ “tam” ạ.
Bác cười:
- Khá lắm.
Rồi người vạch thêm một gạch nữa dưới chữ tam.
- Chữ gì nào?
Các vị đớ người ra. Vạch đầu tiên Bác viết vừa phải, vạch thứ hai dài hơn đã có hơi lệch một chút, vạch thứ ba dài hơn tí nữa cũng không được song song cho lắm, vạch thứ tư dài nhất có vẻ đã cong lắm rồi.
Bác giục:
- Thế nào? Các nhà “mác-xít”?
Bác lại cầm que vạch thêm một vạch, rồi 2 vạch dọc từ trên xuống, ban đầu thì thắng đứng, xuống đến vạch ngang thứ hai đã queo, vạch thứ ba thì quẹo, vạch bốn như một con giun, loằng ngoằng như cái đuôi chuột nhắt.
Bác đứng dậy:
- Chịu hết à? Có thế mà các chú không đoán ra… các chú biết cả đấy.
Rồi để que xuống đất Người giải thích:
- Chủ trương chính sách của Đảng đúng đắn…Đến tỉnh đã hơi cong, đến huyện đã tả hữu, đến xã đã sai lệch. Vì sao? Vì cán bộ không làm đúng, không nắm chắc chủ trương, đường lối, không gần gũi dân, không chịu làm đầy tớ nhân dân, mà chỉ muốn làm “quan cách mạng”. Cho nên chữ ấy là chữ “quan liêu”. Các chú không học nhưng biết mà vẫn làm. Còn cái các chú học thì các chú lại ít làm.
Học viên cả lớp đứng im và không ai bảo ai, đều suy nghĩ về những lời căn dặn của Bác.
* Ý nghĩa câu chuyện:
Bác đã dạy cho cán bộ thấy được tác hại của “quan liêu” cửa quyền là nguyên nhân sâu xa dẫn đến căn bệnh tham ô, lãng phí. Chỉ cần mỗi cấp hiểu sai một chút thì khi đến với nhân dân, chính sách đó không còn giá trị nữa, thậm chí còn gây hại cho dân.
* Bài học kinh nghiệm:
Là cán bộ, đảng viên phải nắm chắt chủ trương, đường lối, phải trọng dân, gần dân, là người đem chủ trương chính sách đến cho dân giải thích cho dân hiểu và chỉ cho dân cách thực hiện. Đặc biệt phải mạnh dạng đấu tranh phòng, chống và loại trừ “quan liêu” ra khỏi bộ máy chính quyền, bộ máy chính trị của Đảng, để xây dựng Đảng thật trong sạch và vững mạnh.