KHƠI DẬY VĂN HÓA
CHƠI TRANH TẾT
Xưa, mùa xuân đến, các làng tranh truyền thống lại nhộn nhịp in, quẩy tranh đi bán khắp nẻo, mang sắc Tết đến từng nhà. Nay nét đẹp ấy thưa và vắng dần. Đó là lý do mà Phó Giáo sư, Tiến sĩ, họa sĩ Trang Thanh Hiền (Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam) tiếp tục hành trình nghiên cứu, làm dày thêm cuốn “Tranh Tết - Nét tinh hoa truyền thống Việt” để khơi dậy thú chơi tranh Tết dân gian trong đời sống hiện đại.
Đã thực hiện cuốn “Tranh Tết - Nét tinh hoa truyền thống Việt” từ năm 2016, khi triển khai dự án “Cùng bé sáng tạo” với các hoạt động tổ chức sáng tạo mặt nạ vui Tết Trung thu và khám phá tranh Tết cho trẻ em, nhưng họa sĩ Trang Thanh Hiền muốn mở rộng hơn đối tượng độc giả và người yêu tranh Tết dân gian.
“Những bức tranh không chỉ thể hiện nét tinh hoa trong ngón nghề, sự tinh tế trong thẩm mỹ, mà còn là thông điệp và niềm ước vọng của dân gian về năm mới. Chúng thích hợp với mọi nhà, mọi hoàn cảnh trong dịp Tết đến, xuân về”, họa sĩ Trang Thanh Hiền bày tỏ.
Và vì thế, cuốn “Tranh Tết - Nét tinh hoa truyền thống Việt” ra mắt nhân dịp Xuân Canh Tý 2020, do Nhà Xuất bản Thế giới và Thái Hà Books ấn hành, không chỉ cung cấp kiến thức phổ thông về các dòng tranh dân gian Việt Nam, mà còn giống như một giai phẩm Tết, với ăm ắp thông tin mới về các dòng tranh hiện nay, cùng những bức tranh dân gian được đặt hàng nghệ nhân để độc giả thưởng thức.
Với 252 trang, cuốn sách đưa người đọc tìm hiểu về 5 dòng tranh dân gian thường sản xuất tranh Tết là Đông Hồ, Kim Hoàng, Hàng Trống ở châu thổ sông Hồng; làng Sình ở Thừa Thiên - Huế và tranh kiếng Nam Bộ. Không chỉ giới thiệu những nét cơ bản, tác giả còn phân tích những bước thăng trầm, từ đó cho thấy sự dịch chuyển và ảnh hưởng lẫn nhau giữa các dòng tranh.
Với lối viết đơn giản, ngắn gọn, gần gũi, đi cùng với những hình ảnh tranh sinh động, tác giả trang bị cho người đọc những kiến thức cơ bản về 5 dòng tranh dân gian Việt Nam. Theo họa sĩ Kim Duẩn, mọi đối tượng độc giả sau khi tiếp cận đều hiểu và phân biệt được nét đặc trưng của mỗi dòng tranh.
Tuy chủ thể trong tranh khác nhau, nhưng hầu hết tranh Tết được sản xuất từ những làng nghề này đều truyền đi thông điệp về sự đoàn tụ, sung túc, đủ đầy trong năm mới.
Mỗi ấn phẩm đặc biệt của cuốn sách lần này còn có một bức tranh dân gian được in thủ công và vẽ tay trên chất liệu giấy dó dành tặng độc giả. Các bức tranh do nghệ nhân Nguyễn Hữu Quả (làng tranh dân gian Đông Hồ), nghệ nhân Trần Quốc Đức (làng tranh dân gian Kim Hoàng), nghệ nhân Kỳ Hữu Phước (làng tranh dân gian Sình)... thể hiện. Qua đó, tác giả và đơn vị xuất bản mong muốn độc giả cảm nhận chân thật nhất về tranh Tết dân gian Việt Nam, từ đó thêm yêu thích và có hứng thú chơi tranh.