MẠC THỊ BƯỞI (1927-1951)
Mạc Thị Bưởi sinh năm 1927 tại xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Trong Cách mạng tháng Tám, cô tham gia Phụ nữ Cứu quốc tại địa phương. Sau khi Pháp tái chiến Đông Dương, cô bắt đầu tham gia lực lượng du kích và là một cán bộ chính trị cơ sở, hoạt động ở địa phương, vốn nằm trong vùng kiểm soát của quân đội Pháp.
Năm 1949, quân đội Pháp xây dựng bốt (đồn)…, liên tục tổ chức càn quét ở xã Nam Tân. Vì vậy cán bộ ở xã phải sang các vùng lân cận, Mạc Thị Bưởi vẫn tiếp tục ở lại xây dựng tổ chức cho Việt Minh. Hơn thế, cô còn tổ chức các tổ nữ du kích, xây dựng cơ sở ở xã; vận động quần chúng chống nộp thuế, đi phu cho quân Pháp.
Năm 1950, quân Việt Minh tấn công đồn Thanh Dung, Mạc Thị Bưởi đã thực hiện việc trinh sát tiền trạm, tạo cơ sở để trận đánh thành công. Quân đội Pháp nhiều lần treo giải thưởng để bắt Mạc Thị Bưởi, nhưng đều không thành công. Năm 1951, cô làm nhiệm vụ vận động nhân dân vùng tạm chiếm chuẩn bị gạo sữa chuyển ra vùng tự do phục vụ chiến dịch Trần Hưng Đạo, đánh đường 18. Trong một chuyến vận chuyển đó, bà bị quân Pháp phục kích bắt được và tra tấn tàn bạo. Cô kiên quyết không khai một lời và bị giết vào ngày 23 tháng 4 năm 1951, khi đó cô mới 24 tuổi. Ngày 31- 8 -1955, Mạc Thị Bưởi được nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và Huân chương quân công hạng2