Nguyễn Văn Tường- Tôn Thất Thuyết - từ thơ ca đến đồng dao-
"Nhất giang lưỡng quốc nan phân thuyết
Tứ nguyệt tam vương thậm bất tường"
Hai câu thơ trên tương truyền là của Ông Ích Khiêm nhắc về thời kỳ rối ren của triều Nguyễn sau khi vua Tự Đức băng hà. Vua Dục Đức làm vua được ba ngày thì bị phế truất rồi giết chết. Sau đó Lăng Quốc Công Hồng Dật, em ruột Tự Đức, con thứ 29 của vua Thiệu Trị được đưa lên làm ngôi, tức vua Hiệp Hòa. Và sau 4 tháng thì vua cũng qua đời do bị ép uống thuốc độc. Lúc này đến lượt Ưng Đăng, một trong ba người con nuôi của vua Tự Đức ( vua Tự Đức không sinh được người con nào), được đưa lên ngai vàng, tức vua Kiến Phúc. Như vậy trong vòng 4 tháng ngắn ngủi, đã có ba vị vua được phế lập. Vậy nên gọi là Tứ nguyệt tam vương. Và tám tháng sau thì đến lượt vua Kiến Phúc qua đời vì bệnh.
Hai câu thơ trên nếu tinh ý sẽ phát hiện ra tên của hai vị phụ chính đại thần Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường ở cuối câu. Như là một sự hàm chỉ vai trò của hai ông cho sự phế lập rối ren của triều đình Huế thời điểm đó. Sự tối tăm của chính quyền phong kiến như một nước cờ hỏng càng thêm hỏng khiến đất nước chìm trong biển lửa.
Nhưng cũng chính hai ông được lịch sử nhắc đến với lòng yêu nước và tinh thần kháng Pháp cao độ. Hai ông cũng được xem là những người khởi đầu của phong trào Cần Vương mà vua Hàm Nghi là biểu tượng.
Một số tài liệu sau này đặt giả thuyết về việc phế lập mà hai ông chịu trách nhiệm được chờ là chẳng đặng đừng vì nhiều lý do khác nhau. Nhưng sự thật Tứ nguyệt tam vương đã trở thành một giai thoại buồn, không chỉ đi vào thi ca, mà đồng dao của trẻ nhỏ cũng được cho là có nhắc đến:
Tru chi rành rành
Cái đanh nổ lửa
Con ngựa đứt cương
Ba vương tập đế
Cấp kế đi tìm
Ù à ù ập